LHBTI: factsheet met feiten en cijfers

Huiselijk geweld
binnen de LHBTQIA+
gemeenschap

Door Anoek Boers – Kadera

Huiselijk geweld komt vaker voor onder mensen die zich identificeren als LHBTQIA+ dan onder cisgender hetero’s, blijkt uit de prevalentiemonitor huiselijk geweld in Nederland [2022]. Zo lopen biseksuele mannen twee keer zoveel risico om huiselijk geweld mee te maken dan heteromannen en heeft meer dan 40% van de transgenders in het afgelopen jaar huiselijk geweld meegemaakt.

Waar heteromannen al te maken hebben met stereotypes die de schaamte – en daardoor de weg naar hulp- extra lastig maken, geldt dit voor LHBTIQA+ in nog grotere mate. Uit onderzoek blijkt dat mannen in homoseksuele relaties de druk voelen om hun relaties te ‘bewijzen’ aan anderen, wat het aankaarten van problemen bemoeilijkt. Ook wordt vaak ten onrechte aangenomen dat zij, omdat zij man zijn, gewelddadige relaties eerder beëindigen. Juist het streven naar een langdurige, stabiele liefdesrelatie kan ervoor zorgen dat huiselijk geweld jarenlang voortduurt.

Huiselijk geweld uit zich in verschillende vormen, zoals je in onderstaande grafiek kunt zien. Er kan sprake zijn van meerdere vormen van geweld binnen een relatie.

Percentage slachtoffers huiselijk geweld en seksueel geweld in de afgelopen 12 maanden, bevolking van 16 jaar en ouder, 2020

Geweld door familie

Transmannen en mensen met een genderidentiteit die niet overeenkomt met hun geboortegeslacht, zijn in het bijzonder kwetsbaar. Ze worden vaak geconfronteerd met zowel gendergerelateerde discriminatie als met huiselijk geweld. Een aanzienlijk deel van het huiselijk geweld tegen hen wordt gepleegd door familieleden (40%). Hiervan is vooral sprake wanneer de genderidentiteit of de seksuele voorkeur van het slachtoffer niet wordt geaccepteerd. Soms is er dan sprake van eergerelateerd geweld: mishandeling gericht op het beschermen van de familie-eer. Het openlijk praktiseren van LHBTQIA+ zijn, wordt dan gezien als een schending van deze eer.

Ook Oumar kreeg te maken met eergerelateerd geweld vanwege zijn homoseksualiteit: “Ik mocht niks van mijn familie, mijn ouders waren de baas. Ze willen me dood maken. Vermoorden, omdat ik op mannen val.” Wanneer Oumar weigert om uitgehuwelijkt te worden aan een Marokkaanse vrouw die hij nog nooit heeft gezien, wordt hij door zijn familie mishandeld. “Ze hadden het in de gaten, maar als je er niet over praat, is het er niet. Had ik toegegeven homo te zijn, dan hadden ze me vermoord.” Jarenlang leeft hij in deze situatie en gaat het geweld door. Uiteindelijk grijpt een buurvrouw in en komt Oumar terecht in de mannenopvang. “Ik wist niet dat er een plek was waar ik heen kon, durfde niet aan de bel te trekken. Ik wist niet of mensen het zouden begrijpen. Had ik maar eerder geweten dat ik ook zó kon leven.”

Risicofactoren

Een gebrek aan sociaal netwerk vergroot het risico op geweld voor LHBTQIA+ personen. Bij bi+ en transgender personen ligt het risico ook hoger, omdat binnen deze doelgroep in hogere mate sprake is van een lagere sociaaleconomische status, een slechtere mentale gezondheid en ervaringen van emotionele mishandeling in de jeugd.

Niet melden

Wat opvalt, is dat er vanuit de LHBTQIA+ gemeenschap terughoudendheid heerst als het gaat om het melden of aangifte doen van huiselijk geweld. Onderzoek laat zien dat onbegrip, vooroordelen en negatieve ervaringen met politie en hulpverlening hier een grote rol in spelen